- Poznaj swój Indeks Zdrowia! Wystarczy, że odpowiesz na te pytania
- Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu
Objawy IBD pojawiają się zwykle falami — okresy zaostrzeń przeplatają się z remisją, kiedy symptomy ustępują lub łagodnieją. Zaostrzenia mogą być wywołane przez stres, infekcje lub określone produkty spożywcze. Wśród najczęstszych objawów wymienia się ból brzucha, przewlekłą biegunkę, nagłe parcie na stolec, utratę apetytu, niezamierzoną utratę masy ciała, nudności oraz wymioty. U części pacjentów występują także objawy pozajelitowe, takie jak bóle stawów, wysypki skórne czy zapalenie oczu.
Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego — podobieństwa i różnice
Oba typy IBD mają wiele wspólnych cech, jednak różnią się lokalizacją i charakterem zmian zapalnych.
Choroba Leśniowskiego-Crohna może obejmować dowolny odcinek przewodu pokarmowego — od jamy ustnej aż po odbyt, najczęściej jednak dotyczy jelita cienkiego i grubego. Stan zapalny w tej chorobie może sięgać głębokich warstw ściany jelita, co prowadzi do poważniejszych uszkodzeń tkanek.
Typowe objawy to ból brzucha, zwykle zlokalizowany w prawym dolnym kwadrancie, uporczywa biegunka, nagłe parcie na stolec, krwawienie z odbytu, owrzodzenia jamy ustnej, zmęczenie, zaparcia, utrata apetytu oraz niezamierzona utrata masy ciała. U niektórych pacjentów pojawiają się także objawy poza układem pokarmowym, takie jak bóle i obrzęki stawów, nocne poty, zmiany w cyklu miesiączkowym, gorączka czy wysypki skórne.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego ogranicza się natomiast do jelita grubego i odbytnicy, powodując stan zapalny oraz owrzodzenia w najbardziej wewnętrznej warstwie ściany jelita.
Do najczęstszych objawów należą krwawa biegunka lub stolce ze śluzem, częste i nagłe wypróżnienia, skurcze i ból brzucha, bulgotanie w jamie brzusznej, nudności, wymioty oraz utrata apetytu. Chorzy mogą również doświadczać gorączki, przewlekłego zmęczenia, utraty masy ciała, niedokrwistości, bólu i podrażnienia oczu, bólu i obrzęku stawów, a także zmian skórnych.
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideoObjawy nieswoistego zapalenia jelit u dzieci
IBD może rozwinąć się w każdym wieku, także u dzieci i młodzieży. W Stanach Zjednoczonych ponad 100 tys. osób poniżej 20. roku życia zmaga się z chorobą Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.
Objawy u najmłodszych są zbliżone do tych obserwowanych u dorosłych, jednak u dzieci IBD może dodatkowo wpływać na wzrost i rozwój. Typowe symptomy to ból brzucha, częsta biegunka, krwawy stolec, gorączka bez wyraźnej przyczyny, nudności, brak apetytu, opóźniony wzrost lub dojrzewanie, przewlekłe zmęczenie, utrata masy ciała, wysypki skórne, owrzodzenia jamy ustnej, częste infekcje, bóle i obrzęki stawów oraz podrażnienie oczu.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Przejściowe dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak biegunka czy rozstrój żołądka, są dość powszechne. Jednak jeśli objawy charakterystyczne dla IBD utrzymują się przez kilka dni — na przykład ból brzucha, częsta biegunka lub obecność krwi w stolcu — należy skonsultować się z lekarzem.
Specjaliści podkreślają, że nieleczone IBD może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia i poważnych powikłań. Wczesna diagnoza oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia pozwalają lepiej kontrolować objawy, ograniczyć stan zapalny i chronić zdrowie na dłuższą metę.
W przypadku wystąpienia silnego lub długotrwałego bólu brzucha, wysokiej gorączki towarzyszącej innym objawom IBD, dużych ilości krwi w stolcu czy niemożności oddania gazów lub wypróżnienia, konieczna jest natychmiastowa konsultacja lekarska.
Przeczytaj dodatkowo: Nieswoiste zapalenia jelita mogą powodować niepełnosprawność
Objawy nieswoistego zapalenia jelit — podsumowanie
Choroba zapalna jelit, obejmująca zarówno chorobę Leśniowskiego-Crohna, jak i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego w przewodzie pokarmowym. Objawy mogą obejmować ból brzucha, biegunkę, nudności, wymioty, a także symptomy pozajelitowe, takie jak bóle stawów, podrażnienie oczu, zmęczenie czy wysypki skórne. W przypadku utrzymywania się objawów przez kilka dni warto skonsultować się z lekarzem.
Typowe objawy IBD obejmują:
- ból brzucha i skurcze,
- przewlekłą lub nawracającą biegunkę, która może zawierać krew lub śluz,
- nagłe lub częste wypróżnienia,
- zmęczenie lub niski poziom energii,
- zmniejszony apetyt,
- utratę masy ciała bez wysiłku,
- nudności,
- wymioty.
Niektóre osoby doświadczają również objawów spoza przewodu pokarmowego, zwanych objawami pozajelitowymi. Mogą one obejmować:
- ból lub sztywność stawów,
- wysypki skórne,
- zapalenie oka, takie jak zaczerwienienie, ból lub niewyraźne widzenie,
- niedokrwistość (niska liczba czerwonych krwinek), często spowodowana przewlekłą utratą krwi lub słabym wchłanianiem składników odżywczych.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące IBD
Czy z IBD można prowadzić normalne życie? Eksperci podkreślają, że mimo przewlekłego charakteru choroby, przy odpowiednim leczeniu i zdrowym stylu życia możliwe jest normalne funkcjonowanie na co dzień i realizowanie swoich planów.
Jak odróżnić IBD od innych chorób o podobnych objawach? Lekarze wykorzystują różnorodne narzędzia diagnostyczne, takie jak badania krwi, obrazowanie oraz kolonoskopię, aby postawić trafną diagnozę i wykluczyć inne schorzenia, w tym zespół jelita drażliwego, infekcje żołądkowo-jelitowe czy zapalenie uchyłków.
W jakim wieku najczęściej diagnozuje się IBD? Choroba zapalna jelit najczęściej rozpoznawana jest u osób w wieku od 15 do 29 lat, jednak może pojawić się zarówno u dzieci, jak i u osób starszych — nawet po 60. roku życia.