Latem musisz chronić mózg przed odwodnieniem. Neurolog ma patent. "Supersposób"

• Jeżeli nie zadbamy o odpowiednią ilość płynów w trakcie upałów, grozi nam odwodnienie. W szczególności na brak wody narażony jest nasz mózg
• — Człowiek zachowuje się wtedy, jakby miał zespół otępienny. Ma problemy z pamięcią kojarzeniem, znalezieniem odpowiedzi na zwykłe proste pytania — mówi neurolog dr hab. n. med. Olga Milczarek
• Za absolutne minimum przyjmuje się, by w czasie upałów kobiety wypijały osiem, mężczyźni dziewięć szklanek wody. Nie zawsze o tym pamiętamy
• dr hab. n. med. Milczarek dzieli się swoim pomysłem na odpowiednie nawodnienie mózgu
• Sprawdź, jak ty dbasz o zdrowie. Zrób krótki test
• Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onet

Odwodnienie fatalne dla mózgu. "Jakby umysł zaczęła spowijać mgła"

Polska, Włochy, Hiszpania, Francja, Niemcy — wszystkie te kraje staną w obliczu olbrzymiej ściany gorąca — ostrzega Europejska Agencja Kosmiczna. U nas termometry sięgają 35/36 st. C, ale odczuwalnie będzie to nawet 37-39 st. (za sprawą słabego wiatru). Taki skwar oznacza, że będziemy bardzo narażeni na odwodnienie. Skutki mogą być fatalne, zwłaszcza dla mózgu, który przecież w 85 proc. składa się z wody. Co się z nami dzieje, kiedy dojdzie do odwodnienia mózgu?

— Człowiek zachowuje się, jakby miał zespół otępienny. Niektórzy nie pamiętają, co jedli na śniadanie (bo zaburzona jest pamięć świeża), mają problemy z kojarzeniem, znalezieniem odpowiedzi na zwykłe proste pytania — przyznaje neurolog dr hab. n. med. Olga Milczarek. Pacjenci czują się tak, jakby ich umysł zaczęła spowijać mgła.

"Badania pokazują, że wystarczy odwodnić się o 1 proc., by doświadczyć 5 proc. spadku funkcji poznawczych. Spadek nawodnienia mózgu o 2 proc. może spowodować krótkotrwałą utratę pamięci i problemy z obliczeniami matematycznymi. Długotrwałe odwodnienie powoduje, że komórki mózgowe kurczą się pod względem rozmiaru i masy, co jest częstym schorzeniem u osób starszych, które są odwodnione od lat" — czytamy na stronie Instytutu Mózgu i Kręgosłupa w North Houston. Dlaczego to wszystko się dzieje?

Odwodniony mózg traci ważny składnik. "Ściąga wodę do komórek"

Zaburzenia w pracy mózgu na skutek odwodnienia mają jasną przyczynę: niedobór sodu (a tracimy go szybko, choćby z wydalanym potem). Dlaczego sód jest tak ważny dla mózgu? — On niejako ściąga wodę do komórek mózgowych (wraz z nim woda wnika do neuronów). Jest więc w pewnym sensie transporterem tej wody — wyjaśnia dr hab. n. med. Milczarek. Ale to nie koniec roli sodu.

— Sód bierze udział w otwieraniu swego rodzaju "bramek" czy kanałów, przez które przechodzą neuroprzekaźniki. To powoduje, że (w największym skrócie) możliwy staje się przepływ sygnałów w obrębie mózgu. Mózg może działać. Dlatego właśnie niedobór tego makroelementu powoduje, że pacjenci zachowują się tak, jakby mieli otępienie — wyjaśnia neurolog.

— Oczywiście stan ten jest odwracalny, ale pojawia się inny problem. O ile nadmiar sodu (np. na skutek przewodnienia) jesteśmy w stanie szybko zredukować, to jego utratę uzupełnia się stosunkowo długo. Pomaga w tym na przykład dosalanie potraw, ale ogólnie rzecz biorąc, niedobór sodu może być trudny do wyrównania — zauważa lekarka i dodaje: — Zaniedbanie tej kwestii i utrzymywanie stanu niedoboru sodu, może skończyć się nawet śmiercią.

Jak uchronić mózg przed odwodnieniem? Neurolog dzieli się patentem

Jak powiedzieliśmy, sód tracimy szybko, ale uzupełnienie niedoboru nie jest już tak proste. Dlatego tak ważne jest, by wypijać odpowiednią dla nas ilość wody (zależy ona m.in. od tego, ile ważymy). Za absolutne minimum przyjmuje się, by w czasie upałów kobiety wypijały osiem, mężczyźni dziewięć szklanek wody. Ale tu pojawia się problem.

Często nie pijemy tyle, ile powinniśmy. Czasem po prostu zapominamy. Czasem zaś po prostu nie chce nam się pić — dotyczy to zwłaszcza osób starszych.

— U nich pragnienie (ale też np. apetyt czy potrzeba snu) są słabsze i wraz z wiekiem to się pogłębia. Dzieje się tak na skutek włóknienia przysadki i szyszynki. Zmiany te pociągają za sobą zaburzenia w wydzielaniu hormonów, które regulują m.in. właśnie uczucie pragnienia — mówi neurolog. Co więcej, do odwodnień nie dochodzi sporadycznie. — Bardzo często mam takich pacjentów, od dzieci po dorosłych. Ale mam na to patent — mówi nasza specjalistka.

— Polecam pacjentom, by kupili sobie słój czy butelkę z kranikiem. Ja taką mam. Wrzucam do środka owoce, np. cytrynę, kilka malin, borówek, listki mięty i tylko dolewam wody (nie dodaję żadnego cukru). To jest superrozwiązanie, sprawdza się u dzieci i starszych. Po prostu picie wody staje się wtedy bardziej atrakcyjne, bo pamiętajmy, że pijemy i jemy również oczami. Specjalistka przestrzega też przed dosalaniem wody. — Takie rozwiązanie nie ma sensu. O wiele lepsze jest picie wody wysokozmineralizowanej.