Zaleje nas kolejna fala Ukraińców? Szokujące dane

NBU podkreśla w opublikowanym raporcie, że długotrwały odpływ migracyjny i powolny powrót obywateli pogłębia deficyt siły roboczej, zwłaszcza w poszczególnych regionach i branżach. To z kolei spowalnia odbudowę gospodarczą kraju i powoduje szybszy wzrost wynagrodzeń niż wydajności pracy, co dodatkowo nasila presję inflacyjną i wyjazdy kolejnych osób.

ZUS domaga się zwrotu 800 plus od Ukraińców. Tysiące spraw, mogą przepaść miliony

Dlaczego Ukraińcy emigrują?

Specjaliści Centrum Analitycznego Gremi Personal uważają, że odpływ Ukraińców z kraju w pierwszej kolejności wynika z kwestii bezpieczeństwa – pełnoskalowej wojny z Rosją. Według danych NBU, w pierwszym półroczu 2025 r. liczba ukraińskich migrantów wzrosła zaledwie o 60 tys. osób, podczas gdy w analogicznym okresie 2024 r. – aż o 200 tys. Z kolei dane ONZ pokazują, że 1 lipca 2025 r. poza granicami Ukrainy przebywało 5,6 mln obywateli. Jednocześnie, według Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji do 1 kwietnia br. do ojczyzny wróciło już 4,14 mln Ukraińców spośród tych, którzy wyjechali na początku wojny.

— Jeśli chodzi o prognozy, dalsza dynamika migracji zależeć będzie przede wszystkim od rozwoju sytuacji w Ukrainie: scenariuszy zakończenia wojny, odbudowy gospodarczej, skali inwestycji i innych czynników — uważa Oleg Rudenko z Centrum Analitycznego Gremi Personal.

Potwierdzają to także prognozy NBU. Według zakładanego optymistycznego scenariusza poprawa sytuacji bezpieczeństwa przyczyni się do szybszego powrotu migrantów – nie o 100 tys., lecz nawet 700 tys. osób w latach 2026–2027.

— Choć sytuacja demograficzna w Ukrainie rzeczywiście budzi obawy, potencjał do powrotów pozostaje znaczący, szczególnie w długoterminowej perspektywie — wskazuje Rudenko.

Rząd przedłuża pomoc dla Ukraińców. Nowe zasady pobytu i świadczeń w Polsce

Przesłanki, że czarny scenariusz się nie ziści

Jednym z głównych argumentów sprzyjających powrotom są nastroje panujące wśród Ukraińców za granicą. Wiosną 2025 r. Centrum Analityczne przeprowadził badanie wśród obywateli Ukrainy tymczasowo przebywających w Polsce. Wyniki pokazały, że 70 proc. respondentów potencjalnie rozważa powrót do kraju. W tym 17,9 proc. deklaruje, że wróci natychmiast, gdy tylko będzie to bezpieczne, a 45,3 proc. waha się, ale nie wyklucza powrotu.

— Decyzja o powrocie zależy przede wszystkim od bezpieczeństwa, a nie tylko od poziomu wynagrodzeń. Ludzie chcą mieszkać u siebie – w znanym otoczeniu, we własnym domu, blisko rodziny. Ten czynnik jest niedoceniany w makroekonomicznych kalkulacjach – podkreśla Rudenko.

Jeśli chodzi o kryzys kadrowy, który faktycznie pogłębia się wskutek migracji i o którym mówi NBU, analitycy Gremi Personal zwracają uwagę, że należy patrzeć nie tylko na sytuację bieżącą, ale i na globalne procesy makroekonomiczne, które mogą działać na korzyść Ukrainy. Światowy rynek pracy słabnie. Międzynarodowa Organizacja Pracy obniżyła prognozę liczby nowych miejsc pracy w 2025 roku o 12 proc. – z 60 mln do 53 mln. Z kolei realny wzrost płac skorygowanych w krajach G7 spadł z 2,8 proc. w 2023 r. do 1,3 proc. w pierwszym kwartale 2025 r.

— Spowolnienie gospodarcze w UE, USA i Azji (m.in. w związku z decyzjami politycznymi, jak wypowiedzi Donalda Trumpa) prowadzi do zmniejszenia popytu na siłę roboczą. Na rozwinięte rynki coraz mocniej będzie napierać migracja zarobkowa z tzw. globalnego Południa, co zwiększy podaż pracy. Dodatkowo UE może zrewidować warunki pobytu Ukraińców (np. ograniczając świadczenia). W tym kontekście Ukraina – pod warunkiem zakończenia wojny – zyska przewagę w przyciąganiu obywateli z powrotem: deficyt kadr, rosnące płace, znajome środowisko (w tym własne mieszkania) sprzyjają decyzjom o powrocie – wyjaśnia analityk Gremi Personal.

Innymi słowy, powojenna stabilizacja otworzy nowe możliwości dla powrotu Ukraińców do ojczyzny. Kiedy pojawią się projekty inwestycyjne, a biznes znów zacznie się rozwijać, zapotrzebowanie na pracowników będzie rosło. Ukraińcy za granicą uważnie to obserwują i są gotowi wracać, gdy zobaczą realne perspektywy. – podsumowuje analityk.

Zgodnie ze statystykami migracyjnymi Urzędu ds. Cudzoziemców z lutego 2025 r. w Polsce mieszka ok. 1,5 mln Ukraińców (stanowią 78 proc. obcokrajowców w naszym kraju). 993 tys. z nich korzysta z ochrony czasowej (co druga z tych osób to dziecko). Nieco odbiega to od danych podanych na początku przez Biuro Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców ONZ. Według nich liczba uchodźców z Ukrainy w Polsce przekroczyła 1 mln.

Ponad 1,1 mln wniosków o 300 plus. Są nowe zasady. Kto nie dostanie pieniędzy?