8 niepokojących sygnałów, że twoje ciało cierpi, bo masz niedobory białka w diecie

• Niedobór białka może prowadzić do kwashiorkoru, w którym pojawiają się obrzęk i stłuszczenie wątroby
• Niedobór białka może wpływać na skórę, włosy, paznokcie i prowadzić do zaniku mięśni
• Brak białka może osłabić kości i zwiększyć ryzyko złamań
• Niedostateczne spożycie białka może zahamować wzrost u dzieci
• Deficyt białka może mieć negatywny wpływ na układ odpornościowy
• Poznaj swój Indeks Zdrowia! Wystarczy, że odpowiesz na te pytania
• Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu 

Niedobór białka może wystąpić, gdy spożycie nie pokrywa zapotrzebowania organizmu. Chociaż w świecie zachodnim prawdziwy niedobór białka jest rzadkością, to jednak niektórzy ludzie mogą otrzymywać zbyt niskie jego ilości ze swojej diety. Może to wpływać na prawie wszystkie aspekty funkcjonowania organizmu i prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

Najcięższą postacią niedoboru białka jest kwashiorkor, który najczęściej występuje u dzieci w krajach rozwijających się, gdzie niedożywienie i niezrównoważona dieta są bardziej powszechne. Objawy niedoboru białka mogą zacząć występować nawet wtedy, gdy niedobór białka jest niewielki. W tym artykule omówimy 8 objawów niskiego spożycia lub niedoboru białka.

Niedobór białka: obrzęki

Obrzęk to stan charakteryzujący się opuchniętą i obrzmiałą skórą. Jest to klasyczny objaw kwashiorkoru. Naukowcy sugerują, że może to być spowodowane niską ilością albuminy surowicy ludzkiej, która jest najobficiej występującym białkiem w płynnej części krwi lub osoczu krwi. Jedną z głównych funkcji albuminy jest utrzymywanie ciśnienia onkotycznego — siły, która wciąga płyn do krążenia krwi. W ten sposób albumina zapobiega gromadzeniu się nadmiernych ilości płynów w tkankach lub innych przedziałach ciała. Ze względu na obniżony poziom albuminy w surowicy ludzkiej, poważny niedobór białka prowadzi do obniżenia ciśnienia onkotycznego. W rezultacie płyn gromadzi się w tkankach, powodując obrzęk.

Niedobór białka: stłuszczenie wątroby

Innym objawem kwashiorkoru jest stłuszczenie wątroby lub nagromadzenie tłuszczu w komórkach wątroby. Niedobór białka jest związany ze stłuszczeniem wątroby w krajach rozwijających się. Stan ten może powodować zapalenie, bliznowacenie wątroby i potencjalnie jej niewydolność. Nie jest jasne, dlaczego stłuszczenie wątroby występuje przy niedoborze białka, ale badania sugerują, że może to być spowodowane zmianami w mikrobiomie jelitowym, mitochondriach i komórkach peroksysomalnych. Może to prowadzić do upośledzenia syntezy białek transportujących tłuszcze, znanych jako lipoproteiny.

Niedobór białka: zmiany w skórze, włosach i paznokciach

Niedobór białka może wiązać się ze zmianami w skórze, włosach i paznokciach, które w dużej mierze zbudowane są z białka. Na przykład niedobór białka może wpływać na wzrost i strukturę włosów, co może prowadzić do wypadania włosów. Charakterystyczne jest też rozdwajanie się paznokci. Z kolei cera przybiera ziemisty odcień. Kwashiorkor u dzieci wyróżnia się również łuszczącą się lub pękającą skórą, zaczerwienieniem i plamami na skórze.

Niedobór białka: zanik mięśni

Mięśnie są największym rezerwuarem białka w organizmie. Gdy brakuje białka w diecie, organizm ma tendencję do pobierania białka z mięśni szkieletowych w celu zachowania ważniejszych tkanek i funkcji organizmu. W rezultacie brak białka może z czasem prowadzić do zaniku mięśni. Nawet umiarkowany niedobór białka może powodować zanik mięśni, szczególnie u osób starszych.

Zobacz też: Układ mięśniowy — anatomia, funkcje mięśni, dolegliwości układu mięśniowego

Niedobór białka: osłabienie kości

Niewystarczająca ilość białka może osłabić kości i zwiększyć ryzyko złamań. Badanie z 2021 r. wykazało, że uczestnicy, którzy spożywali większe ilości białka, mieli do 6 proc. wyższą gęstość mineralną kości w biodrach i kręgosłupie niż ci, którzy spożywali mniej białka.

Niedobór białka: zahamowanie wzrostu u dzieci

Niewystarczające spożycie białka może opóźnić lub uniemożliwić wzrost u dzieci. W rzeczywistości zahamowanie wzrostu jest jednym z najczęstszych objawów niedożywienia w dzieciństwie. Dzieci, które nie spożywają regularnie wystarczającej ilości białka, mogą być czterokrotnie bardziej narażone na zahamowanie wzrostu.

Niedobór białka: osłabienie układu odpornościowego

Deficyt białka może mieć negatywny wpływ na układ odpornościowy. Na przykład spożywanie wystarczającej ilości białka jest ważne dla budowania przeciwciał. Są one wytwarzane przez białe krwinki i pomagają zwalczać infekcje.

Niedobór białka: zwiększone łaknienie

Białko odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu apetytu i całkowitym spożyciu kalorii. Jeśli nie spożywasz wystarczającej ilości białka, twoje ciało próbuje przywrócić stan białka, zwiększając apetyt i zachęcając do znalezienia czegoś do jedzenia.

Jeżeli zauważasz u siebie objawy sugerujące niedobór białka, skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem. Mogą oni pomóc w opracowaniu odpowiedniego planu żywieniowego, który zapewni ci odpowiednią ilość białka.